Hoezo een verklaring van erfrecht, er is toch al een testament?

Ook al is er een testament opgemaakt, hoe weet je dan zo zeker dat dat het laatste testament is? Iemand kan zich immers één of meerdere keren in zijn leven bedacht hebben en zijn testament hebben herzien. Het is dan ook aan de notaris om, vanuit zijn vertrouwensrol, in opdracht uit te zoeken of er wel of geen testament door de overledene is opgemaakt, zich ervan te verzekeren wie de erfgenamen zijn en wie namens die erfgenamen bevoegd is te handelen en de nalatenschap af te wikkelen.

Het resultaat van dit onderzoek is de verklaring van erfrecht.  

In een verklaring van erfrecht verklaart de notaris wie er overleden is, wie de erfgenamen zijn (op grond van de wet of een testament) en welke personen beheers -en beschikkingsbevoegd zijn. Een persoon die beheersbevoegd is beheerd de nalatenschap, denk hierbij aan het betalen van de schulden van de nalatenschap of de afgifte van legaten. Een persoon die beschikkingsbevoegd is, zorgt ook voor de afwikkeling van de nalatenschap waaronder het uitkeren van de gelden aan de erfgenamen. De verklaring van erfrecht verschaft instanties zoals banken, verzekeringsmaatschappijen, de belastingdienst, zekerheid dat ze met de juiste personen te maken hebben. Denk hierbij aan het voldoen van betalingen, het indienen van belastingaangiften, het verkopen van aandelen, het vrijgeven van gelden van een rekening en het opheffen van een rekening van de overledene. 

Wanneer een overledene in het testament een (beheers-)executeur heeft aangewezen dient deze benoeming ook door de executeur te worden aanvaard. De executeur is dan ook de beheersbevoegde. De notaris zal dit in de verklaring van erfrecht vastleggen. Indien er geen executeur is, kunnen de erfgenamen iemand aanwijzen die de nalatenschap namens hen afwikkelt, hetgeen de afwikkeling van de nalatenschap kan vergemakkelijken. Om dit te kunnen bewerkstellingen zal de notaris een zogeheten boedelvolmacht opstellen.

Het aanvaarden of verwerpen van een nalatenschap
Voordat de verklaring van erfrecht wordt opgemaakt, zal de notaris de erfgenamen informeren over hun positie en over de keuzemogelijkheden die zij hebben met betrekking tot het aanvaarden van de nalatenschap. Daartoe heeft een erfgenaam drie mogelijkheden. De notaris kan hen daarin adviseren. Zo kan een erfgenaam de erfenis zuiver aanvaarden. Hij verkrijgt dan zowel de bezittingen als de schulden van de nalatenschap en kan zelfs voor die schulden in privé aansprakelijk zijn. Een andere keuze voor de erfgenaam is om de nalatenschap beneficiair te aanvaarden (ook wel ”onder het voorrecht van boedelbeschrijving” genoemd). Hiermee wordt voorkomen dat de erfgenaam ook in privé aansprakelijk kan worden gesteld voor de schulden van de nalatenschap, maar is hij wel erfgenaam en deelt hij mee als de nalatenschap positief is. Bij deze keuze dient de nalatenschap wel op een meer formele wijze te worden afgewikkeld. Voor deze optie wordt gekozen als de omvang van de nalatenschap niet geheel bekend is bij de betreffende erfgenaam of in de gevallen die wettelijk zijn vastgelegd. Tot slot kan de nalatenschap worden verworpen, een erfgenaam verliest daarmee zijn erfgenaamschap en zal dan ook niet betrokken zijn bij de afwikkeling.

Bij de twee laatste keuzes zullen er documenten ingeschreven worden bij de Rechtbank.

De woning in de nalatenschap
Mocht er een woning tot de nalatenschap behoren, dan is het van belang dat de verklaring van erfrecht bij het Kadaster wordt ingeschreven, zodat niet de overledene maar de (beschikkingsbevoegde) erfgenaam/erfgenamen als eigenaar bij het Kadaster staat vermeld. Ook hiervoor draagt de notaris zorg. De verklaring van erfrecht en de inschrijving bij het Kadaster zijn onder meer van belang bij verkoop van de woning, bij het vestigen van een nieuw hypotheek en bij de heruitgifte van erfpacht.

Tot slot
De afgifte van een verklaring van erfrecht kost de nodige tijd. Zeker als er door de notaris een afstammelingenonderzoek gedaan moet worden, de erfgenamen woonachtig in het buitenland zijn of ingeval de stukken naar de Rechtbank moeten.

Mochten wij u behulpzaam kunnen zijn met het opstellen van een verklaring van erfrecht, neem dan gerust contact met ons op.