Schenking op papier aan kinderen

Nu geld schenken, in plaats van nalaten in de vorm van een erfenis. Het kan een aantrekkelijke manier zijn om ervoor te zorgen dat kinderen in de toekomst minder erfbelasting verschuldigd zijn. Het percentage verschuldigde erfbelasting kan voor een kind oplopen tot 20%*. Schenken op papier heeft veel voordelen. Er zitten wel enkele haken en ogen aan, zodat het belangrijk is om je goed te laten adviseren over de voorwaarden en gevolgen van schenken op papier.

In dit artikel komt de schenking op papier aan bod, met name gericht op de schenking van ouder aan kind. Meer specifiek wordt nog besproken de zogeheten “repeterende” schenking op papier.

Wat is schenken op papier?
Praktisch bezien houdt schenken op papier in, dat door de ouder een bedrag wordt geschonken aan het kind en dat dit bedrag door het kind vervolgens wordt geleend aan de ouder. Het bedrag wordt dus niet overgemaakt, maar blijft onder voorwaarden bij de ouder. Over het “terug lenen” is jaarlijks 6% rente verschuldigd. Op het moment van overlijden van de ouder verkrijgt het kind het verschuldigd gebleven bedrag in handen, zonder dat daar op dat moment erfbelasting over verschuldigd is. De schenking moet in een notariële akte worden vastgelegd.

Waarom schenken op papier?
Geschonken bedragen op papier, mogen door een kind bij overlijden van de ouder in mindering worden gebracht op het erfdeel. De nalatenschap wordt hierdoor kleiner, waardoor er ook minder erfbelasting verschuldigd is. Een schenking op papier is populair omdat:

1. het erfbelasting bespaart;
2. het geschonken bedrag feitelijk bij de ouder in bezit blijft. Dit is voornamelijk ook prettig wanneer het bedrag er niet in contanten is, maar bijvoorbeeld “vast” zit in onroerend goed.

Voordelen schenken op papier
Uitgaande van de huidige vrijstelling (2022) kan jaarlijks EUR 5.677 belastingvrij worden geschonken per kind. Voor schenkingen tot EUR 130.425 geldt een tarief van 10% voor de schenkbelasting. Boven dit bedrag geldt een tarief van 20%. Het grootste voordeel van schenken op papier, is dat het uw nalatenschap aanzienlijk kan verkleinen, zodat wellicht een deel van uw vermogen bij overlijden niet tegen 20% erfbelasting wordt belast, maar “slechts” tegen 10%.

Er dient wel rekening te worden gehouden met het feit dat het geschonken en vervolgens schuldig gebleven bedrag voor de schenker een schuld vormt in box 3. Aan de andere kant wordt het geschonken bedrag tot het vermogen van het kind gerekend, waardoor deze mogelijk met een box 3 heffing te maken krijgt. Let hier ook op bij het invullen van uw aangifte inkomstenbelasting.­­

Vereenvoudigd voorbeeld
In dit voorbeeld gaat het om een ouder die schenkt aan twee kinderen, welke tevens de enig erfgenamen zijn.

Stel, u schenkt jaarlijks op papier EUR 10.000 aan uw twee kinderen gedurende een periode van 10 jaar. De schenking per kind bedraagt EUR 5.000 per jaar en valt onder de schenkingsvrijstelling. U blijft dit bedrag schuldig, waardoor u jaarlijks 6% rente moet betalen over het schuldig gebleven bedrag. Na 10 jaar bedraagt de schuld aan de kinderen per kind EUR 50.000 (totaal EUR 100.000). Daarnaast is over deze periode EUR 33.000 aan rente betaald en derhalve uit uw vermogen overgegaan naar de kinderen.

Na 10 jaar overlijdt u. Op het moment van overlijden is uw vermogen EUR 400.000 (zonder de rentebetalingen was dit bedrag dus EUR 433.000). U bent aan ieder kind EUR 50.000 verschuldigd, waardoor uw nalatenschap daalt naar EUR 300.000. Na aftrek van de kindvrijstelling (EUR 21.559), is het belastbare bedrag per kind EUR 128.441. Dit bedrag wordt belast tegen het 10%. Ieder kind is EUR 12.844 erfbelasting verschuldigd. In 10 jaar tijd is de betaalde schenkbelasting per kind EUR 0.

Als u niet vroegtijdig had geschonken, zou uw nalatenschap EUR 433.000 bedragen en is het belastbare bedrag EUR 216.500 per kind. Het bedrag boven EUR 130.425 wordt belast tegen het hoogste tarief (20%). Ieder kind is EUR 25.945 erfbelasting verschuldigd. In totaal is dat EUR 26.202.

Notariële akte
Om bij overlijden van de ouder de gewenste besparing te bereiken, dient de schenking bij notariële akte te worden gedaan.

In de praktijk komt de vraag op of het mogelijk is om in één keer voor bijvoorbeeld de komende vijf jaren op papier te schenken, om zo notariskosten te besparen.

In het verleden stond deze zogeheten “repeterende schenking” al vaker ter discussie, waarbij het doorgaans de in één notariële akte opgenomen repeterende schenking betrof, die leidde tot een verkrijging in het kalenderjaar waarin deze akte werd gepasseerd en tot verkrijgingen in de daarop volgende kalenderjaren. Fiscaal bezien werd deze variant geduid als een schenking van een periodieke uitkering, hetgeen resulteerde in een onmiddellijk belastbaar feit, hetgeen ervoor zorgde dat de beoogde spreiding over kalenderjaren ontbrak.  

In een arrest van Hof Den Bosch¹werden echter op één dag vijf afzonderlijke notariële akten van schenking gepasseerd, waarin werd vastgelegd, kort gezegd, dat het kind op 1 januari van de aankomende vijf kalenderjaren een schenking zou ontvangen.

Het Hof komt hier, wederom kort gezegd, tot de conclusie dat hier geen sprake is van een schenking van een periodieke uitkering, zodat dit niet resulteert in een onmiddellijk belastbaar feit. Kortom, dit lijkt goed te gaan.

Inmiddels is er echter cassatie ingesteld, dus het is wellicht goed de uitkomst hiervan nog even af te wachten.

Valkuilen
Een groot bedrag over tijd op papier schenken, heeft als gevolg dat de rentekosten aanzienlijk kunnen worden. Dit gaat ten koste van de liquiditeit (vermogen op de bank) van de schenker. Belangrijk is dat de schenker zich hier bewust van is.

Verder is het vereist dat het kind later kan bewijzen dat jaarlijks inderdaad 6% rente is ontvangen op diens vordering, anders gaat de besparing voor de erfbelasting niet op.

Afhankelijk van het vermogen van een kind, kan deze te maken krijgen met box 3-heffing. Box 3 kent thans een vrijstelling van EUR 50.000 (EUR 100.000 indien een kind een fiscaal partner heeft). De schenker mag de schuld die ontstaat door het schenken op papier in box 3 in mindering brengen.

Krijgt het kind toeslagen, dan heeft de schenking misschien gevolgen voor de hoogte van die toeslag.

Hoe kunnen wij u van dienst zijn?
Ons team van notarissen en fiscalisten kan van dienst zijn bij het in kaart brengen van een gewenste schenking en de (financiële) gevolgen hiervan.

---

¹ Hof 's-Hertogenbosch 29-07-2021, ECLI:NL:GHSHE:2021:2397

* Percentages en tarieven in dit artikel zijn van het jaar 2022. Let op deze wijzigen regelmatig