Verzet tegen faillietverklaring toch mogelijk ondanks verschijning

De Rechtbank Den Haag heeft op 27 februari 2019 nadere invulling gegeven aan het begrip “horen” in het kader van een verzet tegen een faillietverklaring. De uitspraak geeft meer duidelijkheid over de mogelijkheden voor verzet door een gefailleerde. Daarom gaan wij in dit alert in op deze uitspraak.

Indien u een of meerdere vorderingen niet betaalt, kan een schuldeiser uw faillissement aanvragen. De rechtbank toetst een faillissementsaanvraag op twee gronden, namelijk of er pluraliteit van schuldeisers bestaat (er dienen minstens twee schuldeisers te zijn, waarvan één schuldeiser met een opeisbare vordering) en of er sprake is van een toestand waarin is opgehouden te betalen. De schuldenaar wordt via een deurwaardersexploot opgeroepen voor een zitting (mondelinge behandeling) om daar door de rechtbank te worden gehoord op het verzoek tot faillietverklaring.

Het kan voorkomen dat u deze oproep niet ontvangt of dat u de oproep over het hoofd ziet en niet op de zitting verschijnt. Een mogelijkheid bestaat dat het faillissement op de zitting – ondanks uw afwezigheid – wordt uitgesproken.   

Een gefailleerde heeft dan de mogelijkheid om binnen 14 dagen na het vonnis verzet tegen de faillietverklaring in te stellen bij de rechtbank. Indien een gefailleerde wel is gehoord op het faillissementsverzoek, bestaat er de mogelijkheid om binnen 8 dagen na de faillietverklaring hoger beroep in te stellen bij het gerechtshof. Een verzet is – vergeleken met een hoger beroep – eenvoudiger. In principe wordt na het verzet de faillissementsaanvraag opnieuw behandeld. Indien de vordering van de aanvrager alsnog wordt voldaan of hiermee een regeling wordt getroffen en voldoende zekerheid is gesteld voor het salaris van de curator, zal een verzet normaliter kunnen slagen in een relatief kort tijdsbestek. Of er nog andere schuldeisers zijn, is verder niet relevant. Daarom komt het ook steeds vaker voor dat een verzet pro forma wordt afgedaan. Dat betekent dat het verzet op stukken wordt beoordeeld en dat er geen fysieke zitting bij de rechtbank plaatsvindt. Een hoger beroep is daarentegen complexer omdat met alle schuldeisers een regeling getroffen dient te worden om de zogenaamde faillissementstoestand van tafel te krijgen. Bovendien kost een hoger beroep meer tijd en geld.

Verzet heeft dan ook de voorkeur boven hoger beroep, maar dan moet de schuldenaar niet op de zitting zijn verschenen en dient de rechtbank buiten zijn aanwezigheid het faillissement te hebben uitgesproken. Bent u verschenen, dan is in principe alleen hoger beroep mogelijk om uw faillissement vernietigd te krijgen. 

Het komt echter vaker voor dat een schuldenaar bij een eerste zitting voor de rechtbank verschijnt, maar dat de behandeling wordt aangehouden en een nieuwe zitting wordt gepland. Het komt voor dat de schuldenaar vervolgens niet meer op die tweede zitting verschijnt en het faillissement zonder zijn aanwezigheid op die zitting wordt uitgesproken. Tot voor kort betekende eens verschenen in de procedure altijd verschenen in de procedure en dus te zijn gehoord, ook indien de schuldenaar op de volgende zitting niet meer is verschenen waarop het faillissement is uitgesproken buiten zijn aanwezigheid. Een belangrijk gevolg is dan dat verzet niet mogelijk is maar alleen hoger beroep.

De Rechtbank Den Haag heeft echter in haar uitspraak van 27 februari 2019 de regel “eens verschenen is altijd verschenen” genuanceerd. Van belang is namelijk dat de schuldenaar op die zitting waar hij eerst wel aanwezig is geweest, ook daadwerkelijk is gehoord en de gelegenheid heeft gehad om verweer te voeren. Indien dit niet heeft plaatsgevonden, bijvoorbeeld indien op de zitting slechts is verzocht om aanhouding of omdat er fouten in het verzoekschrift zaten, kan dit ertoe leiden dat geen sprake is van “horen”. Dat betekent dat bij een onverhoopte faillietverklaring goed moet worden onderzocht of verzet of hoger beroep tegen het faillissementsvonnis moet worden ingesteld. Het zou dan kunnen blijken dat ondanks verschijning toch verzet kan worden ingesteld. De insolventieadvocaten van Buren helpen u hier graag bij.