Wet arbeidsmarkt in balans in consultatie

De internetconsultatie van het wetsvoorstel Wet arbeidsmarkt in balans (“WAB”) is van start gegaan!

Met het wetsvoorstel WAB wordt beoogd de kloof tussen vaste contracten en flexibele arbeid te verkleinen: ontslag van werknemers wordt makkelijker, werknemers krijgen meer zekerheid en flexwerk blijft mogelijk waar dat nodig is.

Wat is de achtergrond?

In het regeerakkoord zijn maatregelen aangekondigd in verband met het creëren van een nieuwe balans op de arbeidsmarkt. De keuze voor arbeidsrelaties (zzp, flexibel of vast) wordt volgens het kabinet teveel gemaakt op basis van kosten en risico’s, in plaats van op basis van de aard van het werk. Dit leidt tot ongelijke kansen tussen vaste en flexibele werknemers en concurrentie op arbeidsvoorwaarden voor werkgevers. In het wetsvoorstel WAB worden voorstellen gedaan ten aanzien van wetgeving op het terrein van ontslagrecht, flexibele arbeid en WW. Dit moet leiden tot bestendiger arbeidsrelaties die aansluiten bij de behoeften van werkgevers en werknemers.

Welke maatregelen worden voorgesteld?

Het wetsvoorstel WAB bevat onder meer de volgende samenhangende maatregelen:

• Er wordt een cumulatiegrond toegevoegd aan de bestaande redelijke gronden voor ontslag. Met deze nieuwe ontslaggrond kan de rechter omstandigheden combineren en hoeft de werkgever dus niet meer volledig te voldoen aan één van de acht bestaande ontslaggronden.
• Werknemers krijgen vanaf hun eerste werkdag recht op een transitievergoeding, ook tijdens de proeftijd.
• Bij lange dienstverbanden wordt de opbouw van de transitievergoeding verlaagd.
• Voor kleine werkgevers komt er een recht op compensatie van de transitievergoeding voor de gevallen dat hun bedrijf beëindigt wegens pensionering of ziekte. Dit wordt verder uitgewerkt in aanvullende regelgeving.
• Verlenging van de proeftijd voor vaste contracten van twee naar vijf maanden en verlenging van de proeftijd bij meerjarige tijdelijke contracten van twee naar drie maanden.
• Het aanbieden van een vast contract wordt aantrekkelijker gemaakt door de WW-premie voor vaste contracten lager vast te stellen dan voor tijdelijke contracten. De hoogte van de WW-premie is nu afhankelijk van de sector waarin een bedrijf actief is.
• De opeenvolging van tijdelijke contracten (de ketenregeling) wordt verlengd van twee naar drie jaar, met als gevolg dat tijdelijke contracten minder snel overgaan in een contract voor onbepaalde tijd.
• Bij terugkerend tijdelijk werk dat ten hoogste negen maanden per jaar kan worden gedaan, wordt het mogelijk om de pauze tussen een keten van tijdelijke contracten per cao te verkorten van zes naar drie maanden.
• Werknemers die op payrollbasis werken krijgen recht op dezelfde arbeidsvoorwaarden als de werknemers die in dienst zijn bij de opdrachtgever. Een uitzondering hierbij is het pensioen, waarvoor een eigen regeling geldt.
• Er worden maatregelen genomen om verplichte permanente beschikbaarheid van oproepkrachten te voorkomen. Zo moet een werknemer minstens vier dagen van tevoren worden opgeroepen door de werkgever (deze termijn kan bij cao worden verkort tot één dag). Ook houden oproepkrachten recht op loon wanneer het werk binnen vier dagen voor aanvang daarvan wordt afgezegd.

Reactie vakbonden en werkgeversorganisaties

De bekendmaking van het wetsvoorstel WAB heeft reacties losgemaakt bij organisaties op de arbeidsmarkt. Vakbonden zijn op veel punten negatief over de plannen van het kabinet om de arbeidsmarkt te hervormen: het voorstel zou niets aan de doorgeslagen flexibilisering verbeteren en de positie van werknemers zou verder verzwakken. Ook werkgeversorganisaties hebben commentaar: de pluspunten voor werkgevers zouden niet goed worden uitgewerkt.

Hoe verder?

De komende tijd kan iedereen commentaar leveren op het wetsvoorstel WAB. Dit commentaar kan door minister koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid worden gebruikt om wijzigingen door te voeren in de tekst van de WAB. De einddatum van de consultatie is 7 mei 2018. De minister is van plan het wetsvoorstel voor de zomer naar de Raad van State sturen, en daarna naar de Tweede Kamer.

Wij zullen u op de hoogte houden. Bij vragen kunt u contact opnemen met Suzan van de Kam, Christel Prevoo of één van onze andere arbeidsrechtspecialisten.