Wet Huis voor klokkenluiders per 1 juli in werking

Per 1 juli a.s. treedt de Wet Huis voor klokkenluiders in werking. Dit betekent voor werkgevers met 50 werknemers of meer een wettelijke plicht tot het vaststellen van een interne procedure met betrekking tot het omgaan voor werknemers met het melden van een vermoeden van een misstand binnen de organisatie. Daarnaast wordt met de inwerkingtreding van de wet een Huis voor klokkenluiders (hierna: “het Huis”) opgericht en worden wijzigingen doorgevoerd met het oog op een betere wettelijke bescherming van klokkenluiders.

Een klokkenluidersregeling
Het is de primaire verantwoordelijkheid van de werkgever voor het goed functioneren van de eigen organisatie. In dit verband is in de wet een verplichting opgenomen om een procedure vast te stellen die moet garanderen dat werknemers een vermoeden van een misstand intern kunnen melden. Het moet gaan om misstanden waarbij het maatschappelijk belang ernstig in het geding is. Werknemers die een vermoeden van een misstand hebben zullen in beginsel dit eerst intern dienen te melden, tenzij dat van de werknemer niet in redelijkheid gevraagd kan worden. Daarbij kunnen zij advies inroepen van het Huis (zie hierna). Voorts dient de klokkenluidersregeling te worden goedgekeurd door de ondernemingsraad.

Huis voor klokkenluiders
Het Huis heeft enerzijds een afdeling Advies met als taak werknemers te adviseren over de te nemen stappen met betrekking tot het vermoeden van een misstand. Anderzijds heeft het Huis een afdeling Onderzoek dat beoordeelt of sprake is van een misstand en stelt op verzoek van een melder een onderzoek in naar het vermoeden van een misstand. Daarnaast kan de afdeling Onderzoek op verzoek van een melder onderzoek doen naar de wijze waarop de werkgever zich jegens de melder heeft gedragen naar aanleiding van een gedane melding van een vermoeden van een misstand. Tot slot stelt het Huis een rapport op van het onderzoek naar de melding welke vervolgens openbaar wordt gemaakt en doet het Huis aanbevelingen aan de betreffende werkgever over het intern omgaan met een melding.

Rechtsbescherming
Met de inwerkingtreding van de Wet Huis voor Klokkenluiders worden tevens enkele wijzigingen aangebracht ten aanzien van de arbeidsrechtelijke bescherming van een werknemer die een melding (intern dan wel extern) van een vermoeden van een misstand heeft gedaan. In geval van een verstoorde arbeidsverhouding als gevolg van een melding van een werknemer zal de werknemer bij het niet-verrichten van de arbeid door deze verstoorde arbeidsverhouding het recht op loon behouden. Daarnaast mag de werkgever de werknemer niet benadelen (zoals overplaatsing, afwijzen van verlof, onthouden van salarisverhoging etc.) wegens de omstandigheid dat de werknemer te goeder trouw en naar behoren een melding heeft gedaan bij de werkgever of het Huis. Voorts gaat er een opzegverbod gelden (i) wegens de omstandigheid dat de werknemer te goeder trouw en naar behoren een melding heeft gedaan, (ii) tijdens het onderzoek van het Huis en (iii) tot een jaar na het oordeel van het Huis dat het aannemelijk is dat sprake is van een misstand.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Suzan van de Kam of Maaike Postma. Zij zijn u tevens graag behulpzaam bij het opstellen van een klokkenluidersregeling.